
به گزارش واحد آموزش آموزشگاه، آزمایش محلول و نامحلول با هدف معرفی مفاهیم اولیه “محلول” و “نامحلول” به کودکان از طریق فعالیتهای عملی و مشاهدهی مستقیم در پیش دبستان هدی انجام شد.
درک تفاوت بین این دو مفهوم، یکی از اولین گامها در آشنایی با خواص ماده و شیمی مقدماتی است. این فعالیتها به کودکان کمک میکند تا تفاوت بین موادی که در آب “ناپدید میشوند” (محلول) و موادی که در آب “باقی میمانند” یا “جدا میمانند” (نامحلول) را به صورت ملموس درک کنند. این شیوه یادگیری مبتنی بر تجربه، برای گروه سنی ۶ سال بسیار مؤثر است، زیرا از حس بینایی و کنجکاوی طبیعی آنها بهره میبرد.
این گزارش شامل جزئیات کامل دو آزمایش مجزا، روش اجرای دقیق، ثبت مشاهدات مورد انتظار کودکان، و نتایج سادهسازیشده برای انتقال مفاهیم به زبان قابل فهم برای آنها میباشد.
آزمایش ۱: آب و شکر (محلول)
این آزمایش به منظور نشان دادن خاصیت انحلال یک ماده جامد در آب اجرا میشود.
۱. مواد لازم
برای اجرای موفقیتآمیز این بخش از آزمایش، مواد زیر باید به دقت آماده شوند:
آب:
شکر : شکر سفید دانهریز معمولی. (تقریباً سه تا چهار قاشق غذاخوری برای هر گروه کوچک).
لیوانهای شفاف: شفافیت لیوانها برای مشاهده ذرات ضروری است.
قاشقهای همزن: دو قاشق برای هر لیوان
کودکان: به عنوان مشاهدهکنندگان و شرکتکنندگان فعال.
۲. روش اجرا
مراحل اجرای این آزمایش باید به صورت آهسته و با توضیحات ساده برای کودکان انجام شود:
آمادهسازی آب: یک لیوان شفاف را تا حدود سه چهارم حجم آن با آب پر کنید. از کودکان بخواهید به دقت به آب نگاه کنند و بگویید آیا چیزی داخل آن هست یا خیر. (پاسخ مورد انتظار: آب صاف و شفاف است).
افزودن ماده: با استفاده از قاشق، سه قاشق کوچک شکر را به آرامی به آب اضافه کنید.
مشاهده اولیه: از کودکان بخواهید ببینند که ذرات شکر در کف لیوان جمع شدهاند. بر لزوم دیده شدن دانههای کوچک تأکید شود.
هم زدن و انحلال: از یکی از کودکان بخواهید قاشق را برداشته و شکر را به آرامی در آب به هم بزند. در حین هم زدن، مربی باید مراحل را توضیح دهد: “ببینید، شکر داره داخل آب میره.”
توقف و مشاهده نهایی: پس از حدود ۳۰ تا ۶۰ ثانیه هم زدن مداوم، از کودک بخواهید هم زدن را متوقف کند و لیوان را ثابت نگه دارد.
۳. مشاهدات کودکان (انتظارات)
این بخش قلب آموزش است و باید بر اساس آنچه کودکان میبینند، تفسیر شود:
قبل از هم زدن: ذرات کوچک و سفید شکر به وضوح در ته لیوان دیده میشوند.
حین هم زدن: حرکت ذرات شکر در آب قابل مشاهده است. آنها از هم جدا شده و به صورت معلق در میآیند.
پس از هم زدن کامل: شکر کاملاً ناپدید میشود. آب همچنان شفاف به نظر میرسد، بدون آنکه ذرهای قابل رؤیت باقی مانده باشد.
۴. نتیجهگیری ساده برای کودکان
مربی باید این مشاهدات را به مفهوم علمی مرتبط کند:
“بچهها، دیدید چه اتفاقی افتاد؟ شکر دوست آب بود و به قدری سریع با آب مخلوط شد که دیگر آن را نمیبینیم! وقتی یک ماده کاملاً در آب حل میشود و ناپدید میگردد، به آن میگوییم محلول.”
آزمایش ۲: آب و روغن (نامحلول)
این آزمایش برای نمایش مادهای طراحی شده است که با آب ترکیب نمیشود و خاصیت شناوری دارد.
۱. مواد لازم
آب: به مقدار کافی برای پر کردن لیوان دوم.
روغن مایع: روغن پخت و پز معمولی (مانند روغن مایع یا زیتون).
لیوان شفاف: یک لیوان دیگر مشابه آزمایش اول.
قاشق: برای تلاش به هم زدن.
۲. روش اجرا (گام به گام)
آمادهسازی آب: لیوان دوم را تا سه چهارم با آب پر کنید.
افزودن ماده: به آرامی، چند قطره (حدود یک قاشق چایخوری) روغن مایع را به سطح آب اضافه کنید.
مشاهده اولیه: از کودکان بخواهید ببینند که روغن روی سطح آب شناور مانده است و با آب ترکیب نمیشود. بر تشکیل لایهای متفاوت تأکید کنید.
تلاش برای مخلوط کردن: از کودک بخواهید قاشق را برداشته و سعی کند روغن را با آب مخلوط کند (هم بزند).
تاریخ انتشار: 1404/08/06
شکیبا باشید...