

در جهان امروز تحقیق و پژوهش از اهمیت ویژهای برخوردار است؛ به جرأت میتوان گفت که همهی پیشرفتهای علمی، فنّی، صنعتی، تکنولوژی، روانشناسی، جامعهشناسی و ... بر پایهی تحقیق و پژوهش استوار بوده است و بدون وجود راههای پژوهشی مشخّص شده و سیستماتیک هیچ یک از این پیشرفتها میسّر نمیشد.
امروز در جوامع غربی مؤسساتی وجود دارد که حتی برای سادهترین کاری که بخواهند انجام دهند(مانند باز کردن یک دکان بقّالی یا ساندویچفروشی در سر چهارراه) تحقیق گستردهای انجام میدهند و بهطور دقیق میگویند که انجام کار در این مکان خاص دارای سوددهی و یا زیان بوده و میزان هریک چه مقدار خواهد بود.
در مدارس مشاهده میشود بعضی از دبیران محترم به دانش آموزان تکلیف میدهند که در مورد خاصی تحقیق کرده و کنفرانس بدهند، در بسیاری موارد تمام تعلیماتی که در این زمینه داده میشود همین قدر است. دربارهی سعدی، مولوی، عراقی و ... تحقیق کنید و یک مقاله بنویسید و در فلان تاریخ کنفرانس دهید. شاگردان، یک یا چند کتاب از جاهای مختلف پیدا کرده و صفحاتی را رونویسی میکنند و ارائه میدهند.
اگرچه همین حد وادار کردن شاگرد به این که جستوجو کند و مطالبی را به انتخاب خود رونویسی کند، جرقههایی میزند و علاقههایی را در وجود بعضیها ایجاد میکند که در این زمینه بیشتر کار کنند ولی آیا بهتر نیست همین وقت و انرژی که صرف میشود به نحو بهتر مورد بهرهبرداری قرار گیرد که نتایج عالیتری نیز به بار آورد؟
شاگردان باید در دورهی راهنمایی و دبیرستان به خوبی با کتابخانه و مقدمات کتابداری و طرز استفاده از کتابخانه، روشهای تحقیق، یادداشت برداری و استفاده از منابع مختلف بدون اینکه خلافی سر زند و به اصطلاح «سرقت ادبی و علمی» به حساب آید، آشنا شوند. زیرا اگر کسی با اصول پژوهش و نحوهی درست استفاده از منابع مختلف آشنا باشد، حتماً خواهد توانست با صرف وقت کمتری در زمینههای مورد علاقه خود، اطلاعات بیشتری را به دست آورد بدون اینکه ملول و دلزده شود.
حال که به فضل پروردگار، دبیرستان علوم و معارف اسلامی هدی این فرصت را در اختیار تشنگان دانش، در این مکان مقدس قرار داده است، باشد که از این فرصت طلایی نهایت بهره را برده و با توکل بر خدا و در ذیل عنایات خاصهی او، قدمی در راه کسب علم و آگاهی برداریم.
به دلیل اهمیّت تحقیق و پژوهش، دبیرستان علوم و معارف اسلامی هدی در بدو تأسیس به این مهم توجّه نموده و هر سال، دانشآموزان پایههای اوّل و دوم را با شیوهی تحقیق و پژوهش آشنا نموده و به دنبال آن، دانشآموزان موظّف به ارائهی یک تحقیق روشمند میشدند.
لازم به ذکر است که؛ در چندسال اوّل تأسیس دبیرستان انجام تحقیقات بیشتر به صورت گزینشی و با هدف ارسال به مسابقات صورت میگرفت ولی کمکم به منظور آشنا کردن دانشآموزان و به دلیل اهمیّت موضوع، این امر مهم به همهی دانشآموزان تعمیم داده شد. از اینرو با دعوت از یک استاد روش تحقیق، به صورت فشرده، روش پژوهش به ایشان تدریس میشد؛ ولی از سال 1388 با به کارگیری یک نیروی ثابت این کار با جدیّت بیشتری پیگیری شد و کلاسها به صورت کارگاهی پنج روزه، از 8 صبح تا 12(برای پایهی اوّل) و یک یا دو روز (برای پایهی دوم) برگزار میشد و هر ساله تعدادی از تحقیقات دانشآموزان در مسابقات مختلف شرکت کرده و رتبههای خوبی را نیز کسب مینمودند.
از سال 1392 به صورت آزمایشی تصمیم گرفته شد؛ مانند سایر دروس، ساعتی به این موضوع اختصاص داده شود که این امر در پایههای دوم به صورت هر دو هفته یک جلسه به صورت عملیّاتی انجام شد؛ که منجر به تدریس بیشتر طرحنامه و انجام آن توسط دانشآموزان شد و بعد از امتحانات در تعطیلات و در چند جلسه مطالب باقی مانده نیز ارائه شد.
باتوجه به تجربهای که کسب شد تصمیم بر آن شد که کلاس روش تحقیق به عنوان درس جانبی در برنامهی درسی جای داده شود و در طول سال تحصیلی ارائه شود.
شکیبا باشید...